Dit werd duidelijk uit een technische vraag aan het college en het antwoord daarop. De vraag was: "Hoe, wanneer en in welke mate is de gemeenteraad betrokken bij dit besluit?" Het antwoord van het college was: "Op 23 april 2020 heeft uw raad de wijzigingsverordening Individuele studietoeslag vastgesteld, in anticipatie op de bovengenoemde herziening."
Echter, bij het lezen van het genoemde besluit blijkt dat de gemeenteraad alleen heeft ingestemd met het verhogen van de toeslag voor deze groep, niet met het verlagen ervan.
Na onderzoek blijkt dat door een landelijke wetswijziging de basis voor onze Verordening Individuele studietoeslag gemeente Alkmaar 2015 is vervallen. Dit betekent dat de gemeente Alkmaar automatisch het landelijke beleid volgt, wat resulteert in een verlaging van de studietoeslag voor studenten met beperkingen, tot wel €1.000 per half jaar.
Hoewel dit een gevolg is van een landelijke wetswijziging, betekent het ook een lokale beleidswijziging. De wet biedt namelijk expliciet de mogelijkheid om af te wijken van de minimumbedragen. Als het college ervoor kiest om onze ruimere verordening niet voort te zetten, besluit het college dus om de studietoeslag aanzienlijk te verlagen, wat als een beleidsbesluit wordt beschouwd. Naar ons weten is dit besluit nooit gedeeld met de gemeenteraad, waardoor zij er geen mening over heeft kunnen vormen.
Dit leidt tot de volgende vragen aan het college in het kader van artikel 42 RVO:
Hoe rechtvaardigt het college het doorvoeren van een beleidsbesluit zonder de mening van de gemeenteraad te vragen, wat resulteert in een aanzienlijke vermindering van de studietoeslag voor een groot deel van de studenten die vanwege hun beperking geen bijverdiensten kunnen hebben?
Hoe beoordeelt u de legitimiteit van uw besluit om de verordening te laten vervallen en zo een beleidsbesluit door te voeren zonder betrokkenheid van de gemeenteraad?
Welke betrokkenheid van de gemeenteraad acht het college wenselijk in een dergelijk geval?
1 Zie bijlage 1.
2 "We sluiten beter aan bij de wetgeving en de behoefte van de doelgroep. Vooruitlopend op de wetswijziging kunnen we voldoen aan de reeds bekende wijzigingen, zodat toegang en de hoogte van de toeslag verbetert voor de doelgroep."
Hoe reflecteert het college op het feit dat een belangrijk sociaal vangnet voor deze kwetsbare groep nu is stopgezet, juist in jaren met een ongekende inflatie en verminderde koopkracht voor veel groepen, met name voor mensen in kwetsbare posities?
Is het college bereid om alsnog een beleidsregel in te voeren die ervoor zorgt dat studenten met beperkingen die geen bijverdiensten kunnen hebben, minstens zo goed af zijn als in de Verordening Individuele studietoeslag gemeente Alkmaar 2015? Immers: toen de aanzienlijke vermindering in 2022 plaatsvond, hadden deze studenten ook te maken met historisch hoge inflatie, duurdere prijzen en achterblijvende inflatiecorrectie. Zo nee, waarom niet?
Hoe kan het college de gemeenteraad alsnog betrekken bij een besluit over de aanzienlijke vermindering van de studietoeslag voor studenten die vanwege hun beperking geen bijverdiensten kunnen hebben?
Bijlage 1: Antwoorden technische vragen dd 22 november 2023
Beste Fiona, Raadsgriffie,
Hierbij de antwoorden op de technische vragen van mevrouw Garcia:
1. Vanaf welke datum is het wettelijke bedrag aan studenten toegekend in de vorm van een studietoeslag?
De herziening van de individuele studietoeslag is op 1 april 2022 ingegaan. De regeling heet vanaf deze datum studietoeslag in plaats van individuele studietoeslag en is sindsdien opgenomen in de Participatiewet.
2. Hoe, wanneer en in welke vorm is de gemeenteraad betrokken bij dit besluit?
Op 23 april 2020 heeft uw raad de wijzigingsverordening Individuele studietoeslag vastgesteld, anticiperend op bovengenoemde herziening. Uw raad heeft de
verordening op 19 oktober 2023 ingetrokken, omdat deze van rechtswege is komen te vervallen (zie antwoord op vraag 1 met betrekking tot de Participatiewet).
3. Uit welke documentatie die naar de gemeenteraad is verzonden valt te herleiden dat het bedrag aan studietoeslag is gewijzigd?
Zie antwoord op vraag 2.
Image by Freepik