Als raadslid voor GroenLinks pleit ik regelmatig voor duurzaamheid. Omdat het internationale overheidsbeleid zaken als klimaatopwarming nog altijd niet effectief weet aan te pakken - sterker nog, we hebben er nu ook nog een financiële crisis bij - lees ik veel over economie en duurzaamheid. Wat moeten we nog heel anders gaan doen? Welke coalities of samenwerkingsverbanden zijn daarvoor nodig? Over twee hiervoor leerzame boeken schreef ik een blog op mijn website. Hieronder een korte samenvatting.
Van wetenschapsjournalist Mark Lynas las ik De mens als God over de negen planetaire grenzen aan de groei. Denk dan aan zaken als biodiversiteit, klimaat, beschikbare landbouwgrond en schoon water. Bij de eerste twee zijn we al over de grens heen en zullen we heel veel inspanning moeten doen om het evenwicht terug te krijgen. De andere twee grenzen zijn ook al in zicht. Volgens Mark Lynas kan, nee moet de economie verder groeien om schone technologieën te kunnen ontwikkelen. De ontwikkeling daarvan moet wel afgedwongen worden door krachtig overheidsbeleid. Hij verwacht veel van kernenergie en gentechnologie. Hij vind het onrealistisch als ”GroenLinkse” mensen oproepen om met minder welvaart genoegen te nemen. Dat zou nou eenmaal niet haalbaar zijn, terwijl ondertussen de problemen wel verder toenemen. Een rechtse visie, zou ik zeggen.
Econoom Tim Jackson laat in Welvaart zonder groei een heel ander geluid horen. Volgens hem is groei zonder toename van grondstoffengebruik een mythe. De noodzakelijke omschakeling naar een schone economie is zo’n gigantische opgave, daarvoor moeten alle zeilen bijgezet worden. Dan is er heel weinig investeringscapaciteit meer over voor al maar meer schuld, consumptie en welvaartsstijging. Minder consumeren en meer sparen is beter. En dat hoeft ook niet eens erg te zijn. Door herverdeling van arbeid kan er volledige werkgelegenheid zijn. En er kan veel meer aandacht komen voor maatschappelijk ontplooiing. Voor de een in het werk en voor de ander in de vrije tijd. Een linkse visie, lijkt mij.
Ondertussen vraag ik me af of een van beide visies afdoende is. Is er een combinatie denkbaar?