Bijstandsfraude huizenhoog en grote achterstand bij terugbetaling van fraudebedragen. Dit treurige beeld kwam naar voren in de berichtgeving van de Alkmaarse Courant over vragen van OPA. De mondelinge beantwoording door het college weersprak dit beeld helaas niet. GroenLinks vindt dat op dit droevige beeld het nodige valt af te dingen. Er zijn geen harde cijfers over bijstandsfraude. Een groot deel van het terug te vorderen bedrag is geen fraudegeld.
In de toelichting bij de OPA-vragen wordt gesuggereerd dat slechts 1% van de bijstandstrekkers gecontroleerd wordt. Echt onzin. Bijstandscliënten hebben regelmatig contact met hun klantmanager. Deze treedt zo nodig corrigerend op en gaat dan over tot (straf)maatregelen. De maatregelen kunnen lopen van een waarschuwing tot beëindiging van de uitkering.
Bij vermoedens van fraude door meldingen, bestandsvergelijking enz. wordt de rechtmatigheid gecontroleerd door handhavers. Deze buitengewoon opsporingsambtenaren kunnen gebruik maken van hun bevoegdheden tot huiszoeking, observeren e.d.. Blijft de fraude onder de 10 duizend euro, dan handelen deze handhavers de fraude af met administratieve straffen, zoals boetes. Daarnaast wordt van onterechte uitkering natuurlijk teruggevorderd.
Pas bij een fraude boven de 10 duizend komt de Sociale Recherche in beeld. We hebben het nu over een strafrechtelijk traject. Het betreft vaak een complexe of langlopende fraude. Belastingdienst, Sociale VerzekeringsBank, UWV e.d. zijn partner in de bestrijding. Het Openbaar Ministerie brengt de zaak voor de rechtbank. Afgelopen jaar gebeurde dat 19 keer.
Conclusie: op meerdere niveaus en in veel grotere aantallen dan gesuggereerd, vindt controle plaats en wordt fraude bestraft.
De miljoenen aan bij de gemeente uitstaande schulden zijn merendeels geen schulden uit fraude, uit bewuste misleiding. De veelheid aan sociale wetten leidt tot verwarring. Uitkeringen lopen soms nog een of twee maanden door. Deze moeten natuurlijk terugbetaald worden. Dat is lastig bij faillissement en verhuizing zonder inschrijving in een andere gemeente. Na vijf jaar worden dergelijke schulden als oninbaar afgeboekt.
Voor alle duidelijkheid: Uitkeringsfraude en belastingontduiking keurt GroenLinks af. Ze ondermijnen het draagvlak voor solidariteit in de samenleving. Hoewel de armoede overtreding verleidelijk maakt, houden veel uitkeringsgerechtigden zich wel keurig aan de wet. Criminaliseer deze mensen niet. College, laat deze mensen niet in de steek.
GroenLinks Alkmaar weet, dat gemeenteambtenaren de Wet Werk en Bijstand op een betrokken en deskundige manier uitvoeren. Fraudebestrijding wordt serieus en met maatwerk aangepakt. Negatieve beeldvorming over gemakzuchtige en wegkijkende ambtenaren is onterecht. Opnieuw vraagt GroenLinks aan het college op pal te staan voor zijn eigen mensen.
Wim Visser, fractie-assistent