In de vier jaar van 2001 t/m 2004 zijn er in Alkmaar van de geplande 794 woningen slechts 524 gebouwd.
Dit aantal werkelijk gebouwde betaalbare woningen is veel lager dan werd gedacht. In al die jaren werd welgeteld één betaalbare jongerenwoning opgeleverd. Dat blijkt uit een door GroenLinks uitgevoerde inventarisatie onder de Alkmaarse woningcorporaties. De bouwproductie is volgens de cijfers van de corporaties veel kleiner dan volgens de opgaven van de gemeente. Aan de uitkomsten van het onderzoek verbindt GroenLinks een reeks voorstellen om tot meer betaalbare nieuwbouw te komen. Fractievoorzitter Anjo van de Ven verlangt dat college deze voorstellen opneemt in een nieuwe woonvisie die er 1 januari moet zijn.
Er is veel te doen over de achterblijvende woningbouw. Minister Dekker van VROM zet gemeenten aan om meer te bouwen en onlangs ondertekende wethouder Godijn een convenant over de bouw van 3.000 woningen t/m 2009. Als dat lukt kan de gemeente een bijdrage van het Rijk tegemoet zien van 6 miljoen euro. Het was voor GroenLinks aanleiding om het huidige beleid van de gemeente en de verwachte woningproductie kritisch onder de loep te nemen. Bij zowel de ambtelijke afdeling van de gemeente als bij de Alkmaarse woningcorporaties zijn cijfers opgevraagd over het aantal betaalbare woningen dat in de vier jaar van 2001 t/m 2004 is opgeleverd. Dat zijn er beduidend minder dan gepland. Volgens de gemeentelijke Woonvisie uit 2002 zouden er in totaal 2.655 woningen worden gebouwd. Dat zijn er 2.178 geworden. Van dat aantal is niet 30% betaalbaar, zoals in het collegeprogramma staat, maar slechts 24%. Opvallend is dat de cijfers van de gemeente veel hoger uitkomen dan die van de corporaties. De belangrijkste oorzaak daarvan is dat verwachte opleveringen in het overzicht van de gemeente één of twee jaar naar voren zijn gehaald.
Aan de gemeente is ook een opgave gevraagd van de bouwplannen t/m 2009. De gemeente komt alles bij elkaar tot 4.500 woningen, maar tekent daarbij ook zelf aan dat veel initiatieven nog weinig concreet zijn. Anjo van de Ven, fractievoorzitter van GroenLinks, voorspelt dat de productie ergens tussen de 2.000 en 2.500 woningen zal blijven steken, als er niet snel iets verandert. Gezien de aard van de locaties, de uitkomst in voorgaande jaren en de weinig actieve houding van de gemeente gaat zij er vanuit dat daarvan opnieuw lang geen 30% betaalbaar zal zijn. Zo'n verdere terugval in de nieuwbouw van betaalbare woningen is volgens haar, in de huidige omstandigheden, dramatisch te noemen.
GroenLinks heeft veel kritiek op het bouwbeleid van het college, dat volgens de oppositiepartij "Gods water over Gods akker laat lopen". Dat verdient vooral kritiek, omdat er volop kansen zijn om het tij te keren. GroenLinks verwijst daarbij naar de woningcorporaties die staan te springen om aan de slag te gaan. In haar notitie "Over woningbouwproductie en betaalbaarheid" doet GroenLinks een serie voorstellen die aansluiten bij de ideeën van de corporaties. GroenLinks wil dat de gemeente een uitgesproken beleid voert waar het gaat om betaalbare woningbouw. Niet project-ontwikkelaars, maar de gemeente dient daarin bepalend te zijn. Dat vereist een krachtig beleid en de bereidheid van de gemeente om de woningcorporaties in de positie te brengen om die betaalbare woningen te kunnen bouwen. GroenLinks bepleit om de helft van de nieuwbouw in het betaalbare segment te realiseren. Rond 30% zou moeten bestaan uit woningen met een huur onder de huursubsidiegrens van € 466 per maand. Naast deze zogenoemde kernvoorraad kan 20% bestaan uit wat duurdere huurwoningen tot € 595 plus betaalbare koopwoningen tot max. € 150.000 in de vorm van Koopgarant. Deze 20% ziet GroenLinks als een "sociale buffer" die afhankelijk van de omstandigheden op de woningmarkt als koop- of als huurwoning kunnen worden bestemd. Ook dit sluit aan bij de ideeën die bij de woningcorporaties leven.
De notitie en de voorstellen van GroenLinks ziet Anjo van de Ven als een handreiking aan het college bij het opstellen van een nieuwe Woonvisie 2006-2010. Ter voorbereiding daarop is bij het college is aangedrongen op het organiseren van een werkconferentie waar GroenLinks in ieder geval haar ideeën zal inbrengen.
De notitie "Over woningbouwproductie en betaalbaarheid" is bij de fractie van GroenLinks op te vragen.