De raadscommissie Samenlevingszaken heeft op 2 juni jl. gesproken over toekomst van de gesubsidieerde banen in Alkmaar.

Bij het gepresenteerde voorstel van het college was een overzicht gevoegd van het aantal gesubsidieerde banen (ID-banen) per instelling met daarbij de te treffen maatregelen bij ongewijzigd beleid. Uit dit overzicht blijkt met dat name de welzijns- en cultuurinstellingen de gesubsidieerde werknemers niet in dienst kunnen houden. Hetgeen volgens het voorstel leidt tot ontslag van deze werknemers. GroenLinks vindt dit onaanvaardbaar en dringt aan tot een sociaal beleid. En op het behoud van de instellingen die een belangrijke en veelal onmisbare functie vervullen in onze stad.

Probleemstelling
In de commissie hebben meerdere fracties hun bezorgdheid geuit over de persoonlijke en maatschappelijke consequenties die voortvloeien uit het voorgestelde beleid. Omdat het college hierover in de commissievergadering (nog) onvoldoende helderheid kon geven, heeft de fractie van GroenLinks contact opgenomen met een tiental instellingen waar werknemers met ontslag worden bedreigd. Wat als eerste opviel was dat een aantal instellingen niet op de hoogte was van de collegevoorstellen. Daarnaast zaten er in het gepresenteerde overzicht nogal wat hiaten. Maar bovenal werden de consequenties van het wegvallen van gesubsidieerde banen zichtbaar. Sommige organisaties en activiteiten worden namelijk direct in hun voortbestaan bedreigd, omdat gesubsidieerde werknemers 'spilfuncties' verrichten. Voorbeelden daarvan zijn het Grafisch atelier en het Paviljoen Oosterhout. Voor weer andere organisaties heeft het vergaande consequenties voor het aantal en de aard van activiteiten die zijn kunnen verrichten. Zo heeft het Wijkservicebureau 17 gesubsidieerde werknemers in dienst, die onder begeleiding van betaalde krachten werkzaamheden voor mensen met een minimum inkomen verrichten, maar ook beheertaken uitvoeren. Zo werken er bij de gratis fietsen-stalling onder het Canadaplein vijf ID-ers. Ook het beheer van de fietsenstalling Station Noord wordt door twee mensen met een gesubsidieerde baan verricht. Een streep trekken door deze banen betekent óf het wegvallen van deze voorzieningen óf veel hoger kosten dan nu om ze in stand te houden. Bij INOVA is de situatie al niet veel anders. Van de vijf ID-ers werken er vier bij Vluchtelingenwerk, waar zij een fors deel van de werkzaamheden voor hun rekening nemen. Het wegvallen van deze banen betekent dat Alkmaar geen of nauwelijks nog ondersteuning kan bieden aan vluchtelingen.

Knelpunten en oplossingen
In bijgevoegd overzicht gaan wij nader in op de gesprekken die onze fractie met de verschillende organisaties heeft gevoerd. Daarin geven wij eerst een beeld van de huidige situatie, vervolgens noemen wij de knelpunten en dragen wij mogelijke oplossingen aan. Deze oplossingen staan niet los van de oplossingsideeën van desbetreffende instellingen. Een van de oplossingen, die vooral voor de kleine instellingen soulaas biedt, is het oprichten van een stichting van waaruit medewerkers gedetacheerd kunnen worden. Daarbij kan de Stichting Rentree uit Hoorn als voorbeeld dienen.

Het overzicht is overigens niet volledig, zo ontbreekt de informatie over problematiek bij de sportinstellingen. Het ontbrak de fractie simpelweg aan tijd om de volledige problematiek rondom de ID-ers in kaart te brengen. Maar ook dit niet volledige overzicht geeft een schrijnend beeld van de maatschappelijke en persoonlijke schade en van de kapitaal-vernietiging die dreigt te ontstaan.
Ook het college gaat in haar overzicht op de problematiek in. Zeker treffend was de beschrijving onder het thema Kwestbare medewerkers. Wij citeren:
"70% van de gesubsidieerde arbeidskrachten is ingeschat op een productiviteit van 20%. De werkgevers bieden hen structuur en status. Diverse werkgevers geven uitdrukkelijk aan dat met name deze medewerkers vaak in een sociaal zeer kwetsbare positie verkeren. Eén van de werkgevers drukte het als volgt uit: "Deze mensen gaan absoluut naar de sodemieter als het beleid alleen op economische pijlers rust. Laten we dat voorkomen".

De directeur van het Wijkservicebureau drukt het als volgt uit: " Ik heb uit de krant moeten vernemen dat bij ons 17 mensen worden ontslagen. Een jaar geleden is iemand van Pluswerk hier geweest en toen bleek dat maar één van onze ID-ers mogelijk door kon stromen naar een andere baan. De overige zestien zouden hier op hun plek zijn. Van onze ID-ers zijn vijf mensen 57½ jaar. Waar zijn we mee bezig?"

Ontslag van ID-ers kan dus een fnuikend effect hebben, voor henzelf en voor de organisaties waarvoor zij werken. GroenLinks wijst, net als veel werkgevers op het risico dat nauwelijks bemiddelbare werknemers na ontslag uiteindelijk terechtkomen in de bijstand.

Daadkracht gevraagd
De fractie van GroenLinks vindt dat de gemeente Alkmaar alles op alles moet zetten om de kwetsbare ID-ers bij de instellingen aan het werk te houden. Wij dringen aan op een sociaal beleid. En op het behoud van de instellingen die een belangrijke en veelal onmisbare functie vervullen in onze stad.

Op Rijksniveau is inmiddels ook de discussie gaande over het behoud van gesubsidieerde arbeid. Ook daar is inmiddels het besef doorgedrongen dat gesubsidieerde arbeid onmisbaar is om afbraak van voorzieningen te voorkomen.
GroenLinks verzoekt de gemeenteraad en het college hierin daadkracht te betonen. Dat kan door de negatieve en ongewenste maatschappelijke effecten duidelijk in kaart te brengen. En te kiezen voor oplossingen die de gesubsidieerde arbeid in Alkmaar in stand houden.

Het overzicht met instellingen, aantal ID-ers en mogelijke oplossingsrichtingen is bij de fractie van GroenLinks op te vragen.